Blog Arşivi

11 Ocak 2011 Salı

DEDE KORKUT HİKÂYELERİ


Ø                  Asıl adı “Kitab-ı Dede Korkut Alâ Lisan-ı Taife-i Oğuzan”dır.
Ø                 12. 13. ve 14. yy.da Doğu Anadolu’da ve Azerbaycan’da yaşayan Müslüman Oğuz boylarının geleneklerini, göreneklerini, iç mücadelelerini, doğaüstü güçlerle, yaratıklarla savaşmalarını ele alır.
Ø                 14. ve 15. yy.da yazıya geçirilmiştir. Bu konudaki yaygın kanaat hikâyelerin 14.yy.da yazıya geçirildiği şeklindedir. Hikâyelerin kimin tarafından yazıya geçirildiği bilinmemektedir.
Ø                 Destandan halk hikâyesine geçiş döneminin ürünüdür.
Ø                 Toplam on iki hikâyeden oluşur.
Ø                 Hikâyelerde oğuzların çevredeki boylar ile aralarındaki savaşlar ve kendi iç mücadeleleri yer alır.
Ø                 Şiir ve düzyazı (nazım-nesir) karışık oluşturulmuştur.
Ø                 Hikâyelerde az da olsa masal ve destan unsurları görülür.
Ø                 Çok temiz, güzel ve zengin bir kullanılmıştır.
Anlatım açık, yalın ve durudur. Kesinlik ifade eder.
Ø                 Hikâyelerde en önemli meziyet kahramanlıktır.
Ø                 Aileye, kadına, çocuğa ve çocuk terbiyesine büyük önem verilir. Kadınların ailenin en önemli unsuru olduğu vurgulanır. Önsözünde dört ayrı tadın tipi çizilir.
Ø                 Bütün hikâyelerde dini unsurlar (namaz kılma, dua etme, arı sudan abdest alma) görülür.
Ø                 Kahramanlar dövüşlerini, Allah ve peygamber sevgisi için yapar.
Ø                 Türk milletinin karakteristik özellikleri; doğruluk, adalet, güzellik yüceltilir.
Ø                 Misafirperverlik ve cömertlik insanların ortak özelliğidir.
Ø                 At, ağaç, su, yeşillik kısaca tabiat çok sevilir.
Ø                 Kahramanların en büyük yardımcısı atlardır.
Ø                 Kadınlar, eşlerine karşı aşırı saygılı ve itaatkârdır. Eşler de kadınlarına önem verir, iyi davranır.
Ø                 Hikâyelerde, birçok öğüt vardır. Bu nedenle bu hikâyeler didaktiktir.
Ø                 Hikâyelerde yaşanan olayların tarihi bilgilerle ilgisi vardır.
Ø                 Hikâyelerde geçen ve hikâyelere adını veren Dede Korkut; yaşlı, herkesin saygı gösterdiği, hakanların bile akıl danıştığı, çocuklara isim koyan, eğlencelerde kopuz çalıp şiirler söyleyen, kırgınlıkları gidermede aracılık eden kişidir.
Ø                 Hakaniye lehçesi kullanılmıştır.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder